¿Zer da?
LGTBIfobia hezkuntzak eta sozializazioak indartutako eraikuntza kulturala da.
Baina kultura- eta gizarte-sorkuntza gisa, ulertu behar da aniztasunaren aitorpenaren eta giza askatasunen eta balio zibilen egiturazko gaitzespenaren aurkako eraso gisa.
Nola agertzen da?
Sexu-orientazioaren, genero-adierazpenaren eta sexu- edo genero-identitatearen aniztasuna gaitzestea.
Modu jarraituan adierazten da: arbuiotik hasi eta indarkeriaraino. Adierazpen guztiek ez dute izaera eta ondorio bera, baina eraikuntza beraren parte dira.
Noren kontra aritzen da?
Sexua/generoa sistemaren arauetatik kanpo daudenak, LGTBI + pertsonen senideak eta lagunak.
Dimentsio pertsonala eta soziala gurutzatu egiten dira indarkeria horien sakontasuna ulertzeko orduan: bizipen bakarretik harago, ekintza LGTBIfobikoek betikotzen laguntzen duten arbuioaren eta diskriminazioaren kultura kokatu behar da.
Horregatik, indarkeria LGTBIfobiko mota guztiak ikusarazteak kultura-eraldaketan laguntzen du, aniztasuna gizarte-balio gisa errespetatu eta onartu nahi baita.
Nola transmititzen eta betikotzen da?
1. LGTBIfobia kulturala:
LGTBI+ pertsonenganako diskriminazio mota hori idatzi gabeko legeetan oinarritzen da. Lege horiek belaunaldiz belaunaldi transmititzen dira, ahozko transmisioaren eta jokabideak imitatzearen bidez. LGTBI+fobia adierazpen gehienak kategoria horrekin lotuta daude. Zapalkuntza eta diskriminazioa legitimatzeko kulturan funtzionatzen duten gizarte-arauez ari da.
Adibidez:
2. LGTBIfobia instituzionala:
Administrazioek lesbianek, gayek, bisexualek, trabestiek, transexualek, transgeneroek eta intersexualek (LGTBI+ pertsonak) bizi duten diskriminazioa agerian jartzen ez dutenean gertatzen da.
Erakunde publikoek onartzen ez dutenean LGTBIfobia, bere modalitate eta adierazpen guztietan, gizarte osoari eragiten dion diskriminazio-arazoa dela, eta hori desagerrarazteko beharrezkoa dela Estatuko egitura eta erakundeen alderdi garrantzitsuak eraldatzea, bai eta beste alderdi sozial batzuk ere.
Bestalde, LGTBIfobia mota da, erakunde publiko zein pribatuen araudian formalizatutako eta jasotako arauekin zerikusia duena. Adibidez, homosexualitatearekin eta transexualitatearekin lotutako ekintzak zigortzen dituzten legeetan edo LGTBI+ pertsonak kaleratzea justifikatzen duten enpresa-estatutuetan.
Adibidez:
Homosexualitatearekin eta transexualitatearekin lotutako ekintzak zigortzen dituzten legeak.
Badira LGBTI+fobiaren aurkako protokolorik, orientazioagatiko eta identitateagatiko jazarpen-protokolorik, transak kontratatzeko neurririk, lantoki barruko sentsibilizazio-tresnarik eta abarrik jasotzen ez duten lan-hitzarmenak.
Kategoria honetan sartzen dira, halaber, zenbait erlijio-kolektibok sustatutako LGTBIfobia-laginak, baita antolaketa oso definiturik ez dutenak edo testu sakraturik ez dutenak ere, nahiz eta, kasu honetan, LGTBIfobia kulturalaren eta instituzionalaren arteko fenomeno bat izan.
Nola adierazten eta mantentzen da ezkutuan?
1. LGTBIfobia kognitiboa:
LGTBIfobia mota hau pertsona indibidualen sistema kognitiboaren parte diren eta homosexualitatea, transexualitatea, bisexualitatea eta intersexualitatea negatibotzat erakusten duten sinesmenei dagokie, normalean “naturaren aurkakoa” eta “endekatua” denaren nozio lausoekin lotuta. Horrela, bada, estereotipoetan eta LGTBI+ arloari lotutako kontzeptuen arteko elkarteetan oinarritzen da, eta kontzeptu horiek, aldi berean, gaitzespenarekin edo nazkarekin lotuta daude.
Adibidez:
Homofobia kognitiboaren erakusgarri da pertsona batzuek beren seme-alabak arbuiatzeko duten jarrera, homosexualak direla jakiten badute.
Gaya maskulinotasun txikiagoaren sinonimoa dela pentsatzea (gizon gutxiago).
LGTBI+ izatea esposizioaren ondoren kutsatzen dela pentsatzea, jaso duten heziketaren ondorioz.
Homosexualitatea edo transexualitatea “sendagarria” edo bihurketa-terapien bidez itzulgarria dela pentsatzea.
LGTBI+ pertsona batzuek homofobia-maila handia dute barneratuta, beste LGTBI+ pertsona batzuekiko duten jarrera etsaiak eta arbuioak, homosexualitatea bera bizitza-estilo gisa laidoztatzeak eta besteei homosexualitatea bera ezagutarazteko borondaterik ezak islatuta.
2. LGTBIfobia konduktuala:
Kontzeptu honek gizabanakoen LGTBIfobiaren adierazpen objektiboei egiten die erreferentzia, baldin eta LGTBI+ pertsonak diskriminatzeko inolako araurik ez badute. LGTBIfobia konduktualak har ditzakeen formak ia infinituak dira, giza jokabideak bezain anitzak.
Adibidez: