Maiatzak 24: Ikusgarritasun Pansexualaren Eguna
Gaur maiatzaren 24a Ikusgarritasun Pansexualaren Eguna da, eta hain gutxi ezagutzen den sexu-orientazioaren etiketa horretara hurbildu nahi izan dugu.
Ezer baino lehen, gogora dezagun LGTBIQ+ komunitateko etiketak etengabe ari direla garatzen. Pixkanaka, pertsonak eta harremanak izateko modua aldatu ahala, hizkuntza ere hobetzen ari gara, gure errealitatera egokitzen diren etiketa berriak bilatuz. Jakina, bilakaera horretan elkarrizketarako eta eztabaidarako tartea ere badago.
Zehazki, pansexualitatearen historiak lotura estua du bisexualitatearen historiarekin. Komunitateak, gaur egun, bi terminoak oso hurbilekotzat hartzen ditu, baita sinonimotzat ere. Maila sozialean, pansexualek jasaten duten diskriminazioa eta ulertezintasuna, funtsean, ezin dira bereizi pertsona bisexual batek jasaten duenarekin, eta, beraz, bien arteko borroka eskutik joan da beti. Azkenean, aurreiritziak eta estereotipoak deseraikitzeko lana partekatua da, eta gizarteak oso antzeko gauzak esaten ditu biei buruz: fase bat besterik ez dela, zalantzazko jendea dela, pertsona promiskuoagoak direla.
Orduan, zein da desberdintasuna? Historikoki, bi terminoek jatorri medikoa dute, eta gero LGTB komunitaterako egokitu ziren, hain patologizatzaileak ez diren definizioekin. Gaur egun pansexualitatearen definiziorik ohikoena “pertsonenganako erakarpena litzateke, generoa edozein dela ere”. Bisexualitateak buelta gehiago eman ditu, baina, oro har, Robyn Ochs aktibistaren definizioa izan ohi da ohikoena: “Genero bat baino gehiagoko jendearen erakarpen erromantikoa eta/edo sexuala, ez nahitaez aldi berean, ez nahitaez modu berean eta ez nahitaez maila berean”. Bi definizioak asko gainjartzen diren arren, ñabardura batzuk aldatzen direla ikusten dugu: bisexualitatearen definizioak genero batzuekiko erakarpenik eza barne har dezake (bi bitarrak baino genero gehiago daudela ulertuta), eta genero ezberdinentzako erakarpen desberdina izan daiteke.
Adibidez, definizio horiei jarraituz, emakume batek erakarpena sentitzen badu emakume eta pertsona ez-bitarrekiko, baina ez gizonekiko, printzipioz bisexuala izango litzateke, baina ez pansexuala. Hori are gehiago zailtzen da identitate ez-bitarrak ez direla hirugarren lauki soil bat, baizik eta gizon eta emakume bitarren kontzeptuekin nahasten direla. Jende askorentzat, lesbiana terminoak berak ere jaso lezake planteatu dugun adibidea.
Eta, jakina, arazo handiago bat dago: definizio horiek ez dira ezagutzen. Tamalez, jende askok bisexualitateaz hitz egitean “Kinsey eskala” hura gogoan izaten jarraitzen du, eta definizio “herrikoia” erabiltzen jarraitzen du: “Gizon eta emakumeenganako erakarpena”. Definizio hori binarista da, eta komunitate bisexualak, oro har, erabiltzen ez badu ere, gizartean pisu handia izaten jarraitzen du.
Horregatik, bi etiketen definizio zehatzenen artean dauden ezberdintasunengatik, eta gizarteak oraindik bisexualitateari buruz duen ikuspegi binarista saihesteagatik, jende askok bere burua pansexual gisa identifikatzen baitu.
Gaur egungo eztabaida etiketa bisexualaren ikusezintasunaren ingurukoa da, etiketa berri antzekoegia sortzean sortuko litzatekeena. Komunitate pansexualak beti azpimarratzen du ñabardura batzuek bereizten dituztela, eta, egongo ez balira ere, sinonimoak diren bi etiketa edukitzeak ez lukeela zertan arazoa izan.
Kattalingorritik ez dugu inolako autoritate berezirik gatazka hau konpontzeko. Komunitateak eztabaidatu eta pentsatu egin behar du, eta denborak erabakiko du zein etiketa aldatu behar dituzten eta zein ez. Hala ere, argi daukagu gure komunitateaz hitz egiteko erabiltzen ditugun etiketak hori baino ez direla, oso errealitate konplexua laburbiltzen duten hitzak. Garrantzitsua da ez uztea inoiz mugatzen eta itotzen gaituzten laukiak bihurtzen.
Horretaz gain, gogora dezagun historia luzea dugula elkarrekin borrokatzen, eta elkarlan handia dugula oraindik egiteko. Laguntzera, elkarrekin haztera eta aurre egin nahi diguten ahotsengan inoiz ez fidatzera animatzen zaituztegu.
Gogoratu, aniztasunak aberasten gaitu!