Transexualitatea

-1

archive,category,category-transexualitatea,category-211,stockholm-core-2.3,select-theme-ver-8.9,ajax_fade,page_not_loaded,menu-animation-underline-bottom,header_top_hide_on_mobile,,qode_menu_,wpb-js-composer js-comp-ver-6.6.0,vc_responsive

24 noviembre, 2022

Tran Memoria – Trans Legea

Azaroaren 20an Trans Memoria ospatzen da, Transfobiaren eta Haurren Eskubideen biktimen Oroitzapena. Egungo une eta testuinguru soziopolitikoak bultzatuta, LGTBI+ eskubideen arloko Estatuko Legeari buruz idatzi dugu, oro har, eta, bereziki, TRANSi buruz, lege hori onartzearen inguruan sortzen ari den polemikaren ondorioz.

Gaizki deituriko Trans Legearen proiektua irakurtzean enbarazu egin duenak ohartuko zen haren edukia komunikabideetan eta sare sozialetan esaten dena baino askoz zabalagoa dela. Izenburutik hasita: Trans pertsonen berdintasun erreal eta eraginkorrerako eta LGTBI pertsonen eskubideak bermatzeko Lege Proiektua. Inork ez du aipatzen, adibidez, zer neurri proposatzen dituen berdintasuna sustatzeko eta gay, lesbiana, bisexual, transexual eta intersexualek jasaten duten diskriminazioari aurre egiteko. Suposatu nahi dugu osoko enmiendak aurkeztu zituzten alderdi politikoek egingo zutela, eta hortik soilik ondoriozta daiteke pertsona horien eskubideak eta diskriminaziorik eza bermatzeko neurriak hartzearen aurka daudela.

Argi dago aurkako ahots batzuek, goraipatuenek, ez dutela ulertu lege-proiektuak ez duela legerik egiten trans pertsonen aldaketa fisikoa egiteko prozesu medikoari buruz, baizik eta erregistroan izena aldatzeko eta sexua aipatzeko. Trantsizio fisikoa autonomia-erkidegoek arautzen dute, bakoitzak bere legedian, eta Estatuko lege berri hau onartzeak ez dakar eskumen horiek inola ere aldatzea.

Estatuak bere eskumen esklusiboko gai bati buruzko legeak baino ez ditu egiten, hau da, Erregistro Zibilaren erregulazioari buruzkoak. Eta ez da ahaztu behar Konstituzio Auzitegiak 3/2007 Legearen 1. artikulua Konstituzioaren aurkakoa zela deklaratu zuela, eta artikulu horrek adinez nagusi zirenei bakarrik baimentzen ziela aldaketa hori, adingabeentzat diskriminatzailea zelako. Beraz, legea nahitaez aldatu behar da zentzu horretan.

Gaur egun indarrean dagoen legearekin, izen-aldaketek eta sexuaren aipamenek genero-disforiaren diagnostikoa eta bi urteko tratamendu medikoa egiaztatzea eskatzen dute. Alarma-ahotsak entzuten ditugu nerabeei hormona egiten zaielako, eta legearen helburua da, hain zuzen ere, pertsona batek tratamendu edo ebakuntza-gela batetik pasatzea saihestea, bere sexu-identitatearen araberako izen bat erabili ahal izateko. Transizio sozial bat baino egin nahi ez duten trans pertsonak daude, beren bizitza sexu-identitatearen arabera eremu guztietan garatu ahal izateko, eta gaur egun ezin dute egin.

Gero, medikuntzako edo psikologiako profesionalen kolektibo jakin batzuk daude, eta horien aurkakotasuna bihurketa-terapien legezko debekuan oinarritzen da, argudiatuz Sexu eta Genero Identitatearen Unitateetara jotzen duten nerabeen atzean beste arazo psikologiko edo egokitze-arazo batzuk egon daitezkeela, eta horien tratamendu egokiak ustezko genero-disforia desagerraraziko lukeela. Adingabeen hormonazioa ere arbuiatzen dute, Transgenero Osasunerako Profesionalen Munduko Elkartearena (WPATH) bezalako txostenak alde batera utzita; izan ere, pubertaroan aldaketak egiten hasi ondoren tratamendu horiek preskribatzen hastea gomendatzen dute.

https://www.wpath.org/media/cms/Documents/SOC%20v7/SOC%20V7_Spanish.pdf

Profesional horiek, gaiari buruz pontifikatu egiten dute, autoritate zientifikoa eta, beraz, objektiboa goraipatuz, eta, kasu batzuetan, oinarri ideologiko, etiko edo erlijioso jakin bat ezkutatzen dute, eta, guztietan, ez dakite nola funtzionatzen duten transexualei, transgeneroei eta intersexualei arreta emateko unitateek (Transbide Nafarroan edo Transit Kataluñian), Psikologia Klinikoko profesionalek artatzen baitituzte, lehenik eta behin – gai dira beste mota bateko arazo psikologiko bat detektatzeko, halakorik balego –, bai eta Endokrinologian, Pediatrian, Ginekologian, Urologia-Andrologian eta abarretan espezializatutako medikuek ere.

Argudio zientifiko horiek gogo biziz hartzen dituzte genero-disforia azeleratua duten neskatoen ama-elkarteek (fenomeno horren existentzia berriki ezeztatu du Schulich Medicine & Dentistry Kanadako Western University unibertsitateko medikuntza-eskolak, eta ondorioztatu du ez zuela ezer aurkitu ustezko DGIR fenomeno kliniko erreala dela babesten duen analisian).

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34793826/

Ulergarria da amek senti dezaketen bertigoa beren seme-alabek adierazten dioten errealitate baten aurrean; izan ere, errealitate hori ez dute ulertzen, eta ez daude onartzeko prest, aurretik indar osoz kontra egin gabe. Horregatik, adin nagusitasunera arte erabaki dezaketen bakarrak izatea aldarrikatzen dute, inolako lege-interferentziarik gabe; izan ere, beren hitzetan, nork daki gurasoek baino hobeto zer komeni zaion alabari? Gauza bera esan dezakete konfesio ultrarelegante jakin batzuetako pertsonek beren homosexualitatea aitortzen dien seme edo alaba baten aurrean, konbertsio-terapiak defendatzeko, inork eragotzi gabe sendatzeko.

Ez da onargarria, ordea, sare sozialetan eta beren errebindikazioa zabaltzeko hitzaldi askotan datu desitxuratuak edo zuzenean faltsuak erabiltzea, hala nola Genero Unitateak lehen kontsultatik hasten direla hormonak administratzen, edo nerabezaroan hormona-tratamendua hasi zuten gazteen % 85ek atzera egiten dutela (Amsterdamgo UMCko Genero Identitatearen Unitateak (UIG), medikuntza transgeneroaren alderdi guztietan mundu osoan erreferentzia denak, The Lancet Child & Adolescent Health aldizkari zientifikoan argitaratu zuen azterlan bat, eta horren arabera, nerabezaroan hormona-tratamendua hasi zuten nerabeen % 98k helduaroan jarraitzen zuten).

https://www.thelancet.com/journals/lanchi/article/PIIS2352-4642(22)00254-1/fulltext

Gure ustez, aipatutako guztiaren pisuak, zalaparta mediatikoak, zientziaren izenean desitxuratutako mezuek eta LGTBI+ pertsonen eskubideen aurkako eraso etengabeak kalte egiten diote egoera hori lehen pertsonan bizi dutenen gogoari, haien errealitatea zalantzan jartzen ari baita etengabe. Espero dugu Legearen onarpenak polemika konpontzea eta transfobiaren biktimak omentzeko eta gogoratzeko balio izatea. Eskerrik asko existitzeagatik.

27 octubre, 2022

Zer esango ligukete ornitorrinkoek eta izurdeek?

Urriaren hirugarren larunbatean (urriak 15 aurten), Trans despatologizazioa aldarrikatzen da eta urriaren 26an Intersexualitatearen Kontzientziazioaren Eguna ospatzen da. Sarrera honek, mozorrotutako gorriek elikatutako iluntasun berriko garai hauetan, borroka eskertu, gogoratu eta argi pixka bat bota nahi du.

Sexu-identitatea terminoak, sexologiaren esparruan, nor naizen galdetzera itzul zitekeen, eta izaki sexuatu gisa eraikitzen gaituen gainerako guztia zintzilikatzen duen esekitoki gisa ulertzen da.

Sexu-identitateak bi hitz ditu, eta bakoitza bere aldetik aztertzen badugu, honako hauek osatzen dute:

• Identitate hitza.
Def1:Berdin-berdina izatea.
Def2: Pertsona edo gauza jakin bat izatearen zirkunstantzia, eta ez beste bat, ezaugarri edo ezaugarri multzo batzuen arabera, beste ezaugarri batzuetatik bereizten duena.
Def 3: Multzo batean beste batzuetatik bereizteko aukera ematen duten pertsona edo gauza baten ezaugarrien multzoa.
• Sexu-hitza.
Def 1: Sexukoa edo sexuaren araberakoa.
Def 2: Sexuaz edo sexualitateaz, edo haiekin lotuta.

Eta hemen identitatearen definizioetan geldituko gara, eta ez hainbeste sexualitatean. Zehazki, pertsona edo kolektibo bat beste batzuetatik bereiztea ahalbidetzen (errazten, laguntzen) duten ezaugarrien multzoaz hitz egiten duten definizioetan eta ezaugarri berdin- berdinen ezaugarritasunaz hitz egiten duen definizioan. Baina horren aurretik, ezaugarri edo nolakotasun multzoaz hitz egin ahal izateko beharrezkoa den zerbaitetan entretenituko gara.

Ezaugarri edo ezaugarri multzoaz hitz egin ahal izateko, denbora jakin batean, ezaugarri komun samarrak identifikatzen dituen behatzaileaz hitz egin behar da. Alde horretatik, esan genezake behatzailea, gizakien kasuan, gure gizarteak osatzen ditugun pertsonen multzoa garela. Garrantzitsua da zehaztea giza burmuinak, munduaren ulermena antolatu eta ulertu egin ahal izateko, kategoriak sortzen dituela automatikoki (edo inkontzienteki, arnastea bezala), ezaugarri komunetan oinarrituta, ikusten duenaren (edo ikusten duela uste duenaren) ulermena sinplifikatzeko eta arintzeko helburuarekin. Hau da, esan genezake gizakiak, bere oinarrizko plakan, konplexua dena sinplifikatzeko eta absolutu gisa sinesteko joera duela. Azken hori, eragiketa hori gehienetan, arnasa hartzea bezala, inkontzienteki egiten delako.

Kategorizazio hau nahiko erraza denean, “aulkia” esaten dugunean bezala, ez dago hainbeste arazo absolutu bat sortzeko. Hala ere, beste batzuetan, kategorizazio horrek, saihestezina izan arren, errealitate konplexuak sinplifikatzen ditu, hala nola “animalia ugaztunak”. Barregarria dirudi adibideak, baina imajinatzen al duzue zientzialari koadrila, ugaztun animaliak adostu eta definitu eta bat-batean ornitorrinko batekin topo egin zutenean? Edo izurde batekin?

Zalantzarik gabe, behartuak, bultzatuak, gonbidatuak izan ziren, ziur nago eztabaida latz eta gogorren ondoren, ugaztun kategoriari (identitatea) egotzi zizkioten ezaugarri komunei buruz hausnartzera eta birdefinitzera. Aurkikuntza horren ondorioz, dibulgazio-material berriak, kontzeptu berriak, egitura berriak eta azalpen berriak sortu behar izan zituzten ziur ere. Gainera, zalantzarik gabe, hamaika baliabide behar izan zituzten, gobernukoak, hezkuntzakoak, komunikaziokoak, gauzatu ahal izateko. Are gehiago, eurak sortutako edukia, ugaztunen kategoria bera aberasten zituen kategoria berriak eratu zituen, hauen artean ez hobeagorik ezta gainekorik ere egonda.

Horren ondorioz, orain hitz egiten dugunok (liburuak, pertsonak, diskurtso zientifikoak, dokumentalak) izurdetaz eta ornitorrinkoez hitz egiten dugunena ugaztun gisa hitz egiten dugu. Eta ez dugu pentsatzen batzuk besteak baino hobeak direnik. Asko jota hierarkizatu egiten dugu (hori hierarkizatzea bada) “animalia txiki” hori “maitagarria” iruditzen zaidan ala ez.

Izurde eta ornitorrinkoek ugaztun gisa zuten eztabaidaren ebazpenean, interesgarria da berriro begiratu behar zutena nola begiratzea erabaki zuten aztertzea.

Izurde eta ornitorrinkoen aurkikuntzari esker (aurkikuntzaren aurretik existitzen baziren ere), lehenik eta behin, arnasa hartzea bezala, kontzienteki ere egin daitekeela jabetzen hasi ziren, ia automatikoki sortutako kategoriak eta absolututzat hartuak, era berean ere berrikusi zitzaketela ondorioztatuz. Eta bigarrenik, eta hemen dakarzkit identitatearen definizioak, izan ere, bere begirada zientifikoa gidatu zuten axiomak 2. eta 3. definizioen atzean ezkutatzen direnak izan baitziren.

2. eta 3. definizioek “pertsona edo kolektibo bat besteetatik bereiztea ahalbidetzen (errazten, laguntzen) duten ezaugarriak” aipatzen dituzte. Berez, ez dute “zerbaiten” bazterpena suposatzen, baizik eta gauza komun batzuk dituzten (adibidez, bularrak) eta antza denez “zerbait” handiago baten baitan eta nortasuna/kategoria (ugaztunak) dei diezaiokegun (ugaztunak) batzuen deskribapena. 1. Definizioak “berdin-berdinak” ordea, “ezaugarri komun” hitzekin batera, letra lodiz eta azpimarratuz, «berdin-berdina» hitzak gehituko lituzke, identitatearen definizioa txikitzen du, ezaugarri komun berdin-berdinetara mugatzea suposatuko bailu. “Zerbait” horiek, “zerbait” handiago baten parte izateko ezaugarri amankomun berdin berdintsuak edukitzea suposatuko bailu.
Zentzu horretan, definizio horren bidez, nahi gabe, modu baztertzailean jarduten da. Edo zorrotz betetzen dituzu ezaugarri komun horiek, edo, besterik gabe, EZ ZARA.

Azken begirada horrek, baztertzailea izateaz gain, “beste norbanako” bat sortzen du (ni eta gu ez garen bat alegia), garai eta gizarte batzuetan bekatu bihurtzen dena, eta beste batzuetan, desbideratze, sindrome edo nahasmendu bat. Beraz, baztertzailea izateaz gain, hierarkizatu, patologizatu eta estigmatizatu egiten du.

Zientzialari haiek errealitatea DESKRIBATU nahi izan zuten. Behatu zituzten elementuetan oinarrituta, animalia-multzoaren barruan errepikatzen ziren, eta, horren arabera, ugaztun kategoria sortu zuten. Zientzialari horiek beraiek, jakin zuten elkar entzuten eta ikusten identitatearen 1. definizioaren axiomekin gidatzen, eta horrek errealitate baten DESKRIBAPENETIK aldentzen zituen, errealitate hori, konkretuki, PRESKRIPZIO bihurtzen (nik, UGAZTUNTZE preskripzioa deituko nioke honi, hau da, NIK akademiko, zertaz ari naizen dakidana, ZALANTZARIK GABE nire eskuen artean daukadan hau ugaztuna dela, esaten dut ) hasiak zirela. Eta beren burua birkokatu zuten (kontzienteki arnasa hartu) kategoria hori bera birpentsatzeko.

Gizon eta emakume kategoriak, sortu zirenetik gaur egun arte, 1. motako definizioaren axiomekin mantentzen dira oraindik ere. Definizio horretan, absolutuen arabera arautzen dira emakumea edo gizona dena. Emakumea da = XX, bulba, umetokia, obulutegiak eta bularrak, eta gizona = XY, zakila, barrabilak, hodi deferenteak, pektoralak eta aurpegiko ilea. Ezaugarri horiek betetzen ez dituen oro EZ DA PARTE, eta sindrome, nahasmendu edo desbideratze gisa sailkatzen da.

Hemendik, deia egiten diegu 2. eta 3. definizioen axiomek gidatzen gaituztenei, emakume eta gizon egiten gaituenaren ezaugarri komunak birdefinitzeko eta zabaltzeko premia ALDARRIKATZEKO.

KONTZIENTEKI ARNASTEN DUGU, eta ozen esaten dugu identitatea ez dagoela ez genitaletan, ez kromosometan.

RESPIRAMOS CONSCIENTEMENTE y luchamos para que los mensajes que continuamos interiorizando y lanzando (y legitimando desde las instituciones y medios de comunicación) sobre los cuerpos, cambie; para que se deje de PRESCRIBIR (que no, explicar, acompañar, atender) la mutilación de cuerpos porque los genitales, gónadas o cromosomas no encajan en la norma médica.

KONTZIENTEKI ARNASTEN DUGU eta borrokatzen dugu, gorputzei buruz barneratzen eta igortzen (eta erakunde eta komunikabideetatik legitimatzen) jarraitzen dugun mezuak alda daitezen; Arau medikoarekin bat ez datozen, genitalen, gonaden edo kromosomengatik, gorputzen mutilazioa AGINTZEARI uzteko ( laguntzea, azaltzea, arreta ematea bideak aukeratu beharrean).

KONTZIENTEKI ARNASTEN DUGU, eta izurdeak eta ornitorrinkoak ez bezala, gizakiak egiten duen identitate sexualaren kategorizazio zurrunak haien bizitzetan eragina izan dutenekin bat egiten dugu.

Bat egiten dugu «errealitateak agintzen diren mundu batean, inork ez du erreala izateko aukerarik, eta gu, hala izan nahi dugu eta izango gara»
etengabe oihu egingo duten pertsonekin.

Zuei, Trans eta Intersex, gu guztioi, araua ez ezik, arau horiek eta arau guztiek sortzen duten axiomak ere zalantzan jartzeagatik. TRANSformakuntzarako ezinbesteko elementua.

31 marzo, 2022

Trans Ikusgarritasunaren Eguna

Gaur martxoaren 31a da, Trans Ikusgarritasunaren Eguna, eta post honen bidez gogorarazi nahi dugu efemeride hau oraindik ere beharrezkoa dela gizarteak trans errealitateak ezagutu ditzan eta, guztien artean, gorpuztasunen eta identitateen arteko korrelaziorik eza barnera dezagun. Gizarte-imajinarioa zabaltzeko helburuarekin, datozen belaunaldiek sentitutako sexua pertsona bakoitzaren identitate bakar eta errepikaezina dela uler dezaten, eta ez jaiotzean esleitutako sexua. Hobeto esanda, jaiotzean sexua ez esleitzeko, baizik eta pertsonak adierazten duena legitimatzeko (bizitzaren eremu guztietan). Eta, oro har, aniztasuna gizarte-araua izan dadin.

Gaur, martxoak 31, errealitate transak dituzten erreferenteak gogoratzeko eguna ere bada, bideak ireki baitituzte beren gorputzak gezi-punta gisa kokatuz. Silvia Ribera eta Marsha P. Johnson historikoetatik, 1969ko Stonewalleko istiluetan borroka egin zutenak, sistema zapaltzaile batek ezarritako isiltasuna hausteko eta LGBTI+ eskubideak aldarrikatzeko. “Veneno” ikonikoraino, atzetik zetozen “Kristina” askori bidea ireki ziena.

Hala ere, gaurkoan, post hau erreferente hurbilari eta lagunari eskaini nahi diogu. Hau Mar C. Llop da. Duela egun batzuk jakin genuen Mar hil egin zela. Eta Kattalingorritik ez zitzaigun egun hoberik bururatzen maitasunezko eta esker oneko hitz batzuk eskaintzeko.

Mar trans pertsonen eskubideen aldeko aktibista eta borrokalaria izan zen. Bere lan garrantzitsuenetako bat «Work in progress»/«eraikuntza identitarioak» liburua izan zen. Bertan, trans errealitateak dituzten pertsonen testigantzak eta argazkiak jasotzen dira. Beren gorputzak erakutsiz eta beren istorioak kontatuz.

Mar trans errealitateak ikusarazi nahi zituen, arreta gorputzaren aniztasunean jarriz, hau da, bizitzako esparru guztietan errealitate transak daudela ikusarazi nahi zuen; unibertsitatean, lanean, kirolan… pertsona bakoitzak bere gorputzarekin eta munduan izateko eta egoteko duen moduarekin. Liburuak bizipen, desio, pentsamendu eta prozesu oso desberdinak biltzen ditu, erreferentzia sorta oso aberasgarria zabaltzen diguna. Eta, gainera, herritarrak sentsibilizatzeko tresna da.

Mila esker Mar gezi-muturra izateagatik eta errespetu eta sormenetik aniztasun-bideak ireki dituzulagatik. Ez zaude hemen, baina gogoan izango zaitugu. Mila esker mundu hau hobetzen duten pertsona askori ahotsa emateagatik eta erreferente izateagatik, dauden askorentzat eta datozenentzat.

Agur bero bat,

Kattalingorri.

29 marzo, 2022

Martxoak 8: Trans emakumea izan landa-eremuan

Nire izena Asteria Angelines Lizarazu García da, 21 urte ditut, Erriberrikoa naiz, eta, nire ikuspegitik, neska trans gisa zer esperientzia izan dudan landa-ingurune batean hezten, eta zer pentsatzen dudan emakume transek gure emantzipaziorako borrokan duten zereginaz kontatuko dut bideo honetan:

1 diciembre, 2021

Azaroaren 20a Trans Memoriaren Nazioarteko Eguna

Azaroaren 20a Trans Memoriaren Nazioarteko Eguna izan zen, eta idatzi honen bidez erresistentziarako eta eskubideen konkistarako bidea egin duten trans errealitateak dituzten pertsona guztiak gogora ekarri nahi ditugu. Beraien gorputzak lehen lerroan jarri dituztenak, askatasun-bideak irekiz, ez bakarrik trans kolektiboarentzat, baita pertsona guztientzat ere. Sistema cisheteropatrialalaren aurkako borrokaz ari garelako. Arraroak, bollerak, marikak, potoloak, beltzak, bi, trans, ez-bitarrak, intersex gorputzak, trabestiak, pobreak, eroak, errefuxiatuak, putak, frikiak eta bere arau cibeteronormatiboaren iruditeria baztertzailean sartzen ez den aniztasun oro alde batera uzten dituenari buruz ari garelako.

Madrilen, 2021eko azaroaren 20an Trans Plataformaren Federazioko kideak kalera atera ziren Trans Memoriaren Nazioarteko Egunean, «Faxismoaren aurka, Trans Legea» lelopean. Mar Cambrollé trans-aktibista historikoa eta elkartearen lehendakaria azpimarratzen zuen: «Trans pertsonen bila etortzen direnean, emakumeen bila etortzen dira, langileen bila, ikasleen bila. Gure borroka zeharkakoa da. Faxismoak ez du nahi ez justiziarik, ez berdintasunik, ez aniztasunik». Eta erantzule egiten zituzten “sektore aurrerakoiak eta feminismo instituzionalizatua”, alegia, “Faxismoari alfonbra gorri bat zabaltzeaz, haien politika erreakzionarioak eta giza eskubideen aurkakoak baliozkotuz».

Madrilgo kideek, halaber, gorroto-diskurtsoen hedapena eta hauen onargarritasuna kritikatu zuten. Faxismoak arma jaurtitzaile gisa erabiltzen baiditu arau cisheteropatriarkalaren edozein zalantzaren aurrean, hasieran hitz egin dugunaz, gogoratzen duzue?

Izan ere, diskurtso horiek gure eguneroko bizitzan sartzen ari dira, ogia erostera doanak bezala, eta ultraeskuineko “astakeriekin” lotzen baditugu ere, lekua izaten ari dira gure egunerokotasunean. Hainbeste, non egitateak ere lortzen baitituzte, eta, bestela, nola justifikatzen dugu 2021ean A Coruñako gazte bat “maricón” oihuaren azpain erailtzea? Hala ere, badirudi gehiago gustatzen zaigula inoren karguan ez dauden adingabe atzerritarrei lupaz begiratzea, ordura arteko bizitza guztia alde batera utzi dutenei, beren jatorrizko herrialdeko egoera beldurgarrienetan eta ankerrenetan iristen diren hoiei.

Horregatik, azaroaren 20an, Trans Memoriaren Nazioarteko Egunean eta egunero, gorrotoak gorroto gehiago baino ez dakarrela gogorarazi nahi dugu. Eta honekin, duela urte gutxi, LGTBI+ pertsonak existitze hutsagatik zigortu egiten zituztela berreziketako kartzeletan, eskubide guztiak urratuz. Eta hori lege faxisten babesean, hala nola, Alper eta Gaizkileen Legeekin edo, ondoren, Arriskugarritasun eta Birgaitze Sozialaren Legeekin. Gainera, 1988ko ekainera arte (duela 33 urte baino ez) ez zen kendu Zigor Kodeko eskandalu publikoaren delitua, LGTBI+ pertsonak eta, bereziki, transen kolektiboa zigortzen zituena.

Jarraian, eskerrak eman nahi dizkiegu borroka egin duten eta borrokan jarraitzen duten trans errealitateak dituzten pertsona guztiei, bidea irekitzeko eta gorrotoaren aurka borrokatzeko beren bizitzak erdigunean jarri dituztenei.

Gaur egun atea jotzen duen gorrotoa, baina pasatzen utziko ez dioguna. Ez baitugu ahazten, ez zaituztegu ahazten:

Bazterketa hain, hain, hain bortitza denean, zure errealitatea “ez zara hemen sartzen” edo “ez zaitugu hemen nahi” denean (“hemen” hitza familia, lagunak, ikasketak, enpleguak, maitasunak, erakundeak, eskubideak etab. hitzei erreferentzia eginez), duintasunez bizitzen uzten ez dizutenean, eskubiderik ez dituzunean, soilik zu izaten uzten ez dizutenean, orduan existitze hutsa iraultza bat da. Beraz, eskerrik asko. Eskerrik asko lehen lerroan borrokatu duzuen trans errealitateak dituzuen pertsona guztiei, kolpe eta jipoiei eutsiz, zuengatik eta datozenengatik zuen buruak ikusarazi duzuenei. Baita iraultza espazio txikietan egin duten guztiei ere, «Zuk zeuri» eremuetan, konplizitate begirada batekin, isiltasunetik, hitz egin gabe esan dutenei eta egiten sinetsi gabe, egin duten guztiei. Azkenik, zuen errealitateak Ikustarazteko aukerarik izan gabe, izan zaretenei eta izango direnei.

Eskerrik asko aniztasun-bideak irekitzeagatik eta munduko pertsona guztien bizitzak aberasteagatik.

31 marzo, 2021

Martxoak 31: Trans Ikusgarritasunaren Eguna

4 marzo, 2021

Emakume anitzak

Martxoak 8an, denek dagoeneko dakigun moduan emakumeen nazioarteko eguna ospatu edo aldarrikatzen da mundu mailan. Agenda feministan morez markatutako efemeridea da hau, aldarrikapenez josia egon ohi dena.

Azken urteotan, emakumeen* nazioarteko egun bezela ikusi dugu egun honen izendapena, emakume hitza itzartxo horrekin lagundua izan da. Hau emakumeen arteko aniztasuna ikustarazteko intentzioarekin egin izan da. Izan ere, batzuetan, ahaztu egiten zaigu emakumeak ez garela talde homogeneo bat, zeina berdin posizionatua dagoen botere estrukturengatik, baizik eta esan bezela, anitza den.

Gero eta gehio feminismoak (edo transfeminismoak zehazki) hori aldarrikatzen dute; ezberdinak garela eta hau balio bat dela, nahiz eta diferentziak ezberdintasun sozial eta legalak justifikatzeko erabili diren historikoki, ezberdintasuna balio bat da, eta honek zera esan nahi du azken finean, aniztasuna balio bat dela.

Hortaz, emakumeak askotarikoak gara; emakume batzuk beste emakume batzuk desiratzen ditugu, emakume batzuk zakila dugu, emakume batzuk pobrezi egoeran gaude, emakumeak anitzak gara funtzionalidade aldetik, emakumeak jatorri ezberdinetakoak gara, emakumeak azal kolore ezberdinak ditugu, emakume batzuk potoloak gara, emakume batzuk bizarra daukagu, emakume zaharrak, lan ezberdinak egiten ditugun emakumeak, edo langabetuak gara, etabar luze bat.

Denak gara emakume, eta identitate horrek batzen gaitu, izan ere, munduan ez da berdina emakume jaiotzea (edo emakume bezela sozializatua izatea) edo gizona jaiotzea. Pribilegioekin bizi zara edo horiek gabe. Eta gero noski, honek beste ardatz batzuekin ere talka egiten du, hau azaltzeko Kimberlé Williams Crenshaw, arrazari buruzko teoria kritikoan ezpezializatutako irakasle eta akademidunak, intersekzionalitate hitza erabili zuen 1989an. Intersekzionalitatea, indibiduo bakoitzak kategoria sozial anitzei dagokienez duen pertenentziaren arabera opresioa sufritu edo pribilegioa izatearen fenomenoa litzateke. Hortaz pertsona bakoitza, kategoria horien arabera gizartearen erdigunean edo marjenetan gaude, irudian ikusten al da ze kategoriak jartzen gaituzten erdigunean edota marjenetan. LGTBI+ emakumeak, marjeneruntz botatzen gaituzten bi ardatz ditugu; emakumetasuna eta sexu eta genero aniztasuna, eta horiei askotan, beste batzuk ere gehitzen zaizkie.

Emakumeari egotziak izan diren lanak; hau da zainketa lanak, gizartearen sostengurako eta gizartearen ongizaterako ze beharrezkoak diren argi geratu den garai honetan, guk ere aldarrikapen horrekin bat egin nahi dugu, BIZITZAK ERDIGUNEAN jarri behar diren mundu bat nahi dugu, norbanakoak garrantzia duten mundu bat hain zuzen.

Honetaz gain, nahiz eta eskakizun historikoa izan, aurten ere bereziki, Trans legea aipatzekoa da martxoaren 8aren bueltan, izan ere, eztabaida ugari ematen ari dira estatuko legea onartzeko atarian gauden honetan eta uste dugu, feminismoak lege hau babestu behar duela, izan ere, trans emakumeak, gainontzeko pertsonak haiek jaiotzean emakumeak zirela ohartu ez arren, emakumeak dira, bakoitzak baitaki nor den, elkar entzutea besterik ez dugu hori jakin al izateko. Honen aurka dauden argudio guzti horien aurrean, Mother of queer-ek publikatutako binetak gauzak oso argi azaltzen dituela uste dugu, eta horregatik hemen uzten dizkizuegu, izan ere, ahizpatasuna defendatzen bagudu, feminismoa transfeminista izan beharko da edo ez du emakume guztien askatasunaren eta eskubideen alde borrokatuko eta orduan, ez da feminismoa izanen eta ez du sistema iraultzea lortuko.

DENA ALDATU SISTEMA ARRAKALATU!

8 febrero, 2021

Ongi etorri inauteriak

Inauteri garaia iritsi dela aprobetxatuz, jai honetatik gertu edo urrun egon daitekeen gai bati heldu nahi diogu: trabestismoa. Trabestismoa genero-adierazpen gisa defini genezake, non pertsona batek ezarritako arauetatik kanpoko formulen bidez adierazten duen bere burua. Travesti adierazpenak konnotazio desberdinak ditu denbora-, kultura- eta lurralde-testuinguruaren arabera. Urte askotan modu mespretxagarri eta iraingarrian erabili bazen ere, LGTBIQ+ kolektiboa kontzeptuaz jabetu zen, eta estigma borroka kolektiboaren ikur bihurtu zuen.

Trabestismo hitza «transvestite» hitzaren aldaera bat da, hitz hau Magnus Hirschfeld mediku, sexologo eta aktibista alemaniarrak sortu zuen, lehen aldiz 1910eko bere lanean sartu zuena, «Trabestituak: mozorrotzeko desio erotikoaren ikerketa bat». Etimologikoki, hitza latinezko «trans», «Gurutzatu» edo «gainditu» eta «jantzi» hitzetatik dator. Terminoak, borondatez, beste sexuari esleitutako janzkera sozialak erabiltzen zituzten pertsonak deskribatzeko balio izan zuen.

Askotan, «Trabesti» terminoa transexualarekin nahasten da. Garrantzitsua da bereiztea. Trabestia da janzkeraren, makillajearen, adierazpenaren eta abarren bidez beste sexuari esleitutako rolak hartzen dituen pertsona. Transexuala, ordea, jaiotzean bere genitalen arabera esleitutako sexua ez dator bat denarekin (sexu sentitua).

Askotan, gizonak dira trabestismoa praktikatu dutenak, agian «feminitatearen erritual» gisa ere bai, alde femeninoa transformismoaren bidez goratuz eta arau sozial eta kulturalak urratuz. Gizon batzuek emakume izatearekin lotzen diren kode femeninoak ezagutzeko jakin-mina dute. Hori dela eta, inauterietan, mozorroaren bidez, emakume rolak hartzen dituzte edo «itxura» egiten dute ordu batzuetan. Beste batzuk, «Emakumez» mozorrotzen dira, atributuak puztuz, eskandalizatzeko edo eragiteko helburuarekin: erizainak, azafatak, bular erraldoiak, plastikozko ipurdiak….

Ezin dugu aipatu gabe utzi emakumeak ere trabestitzen direla eta drag direla, eta hori, bitxia bada ere, ikusezinago dago (beste behin ere, gizonek baino balorazio txikiagoa dute emakumeek egindako ekintzak, kasualitatea!). Drag King kolektiboaz ari gara. Performancea egiten duten emakumeak dira, maskulinoki janzten direnak (drag) eta genero-estereotipo maskulinoak pertsonifikatzen dituztenak. Laburbilduz, beste alderdiarekin (maskulinoa edo femeninoa) zer harreman duzun ikustea da kontua, «Askatuz». Beraz, hemendik Drag Queen eta Drag King taldeei keinu bat egin nahiko genieke, artearen eta ikuskizunaren bidez performance-tik gizartea aldatzea lortu dutela eskertzeko.

Inauteriak katarsi kolektibo hutsa dira, transgresioaren festa, non emakumez mozorrotzeko maskulinotasunaren tentsio soziala ere aska daitekeen, edozein dela ere pertsonaren sexu-joera. Gizonez mozorrotzea, bizar eta bibote gehiago jartzea, jarrera maskulinoagoak hartzea ahalduntze-ariketa izan daiteke emakumeentzat, eta, edozein egoeratan, inauteriak, ospakizun pagano nagusia, aitzakia ezin hobea dira sexu- eta genero-rolen jokoa praktikan jartzeko eta feminitateei eta maskulinitateei buruzko iruditeria zabaltzeko.

Rol mugagabeen unibertso horren erdian, crossdressing-a (janzkera gurutzatzea) dago, «Gizonez» janztea gustatzen zaien «emakumez» edo «emakumez» janztea gustatzen zaien «gizonak» nahasten dira. Transformismoak, sakontzen badugu, ongi azaltzen du nola gure sexu-eraketan inor ez den guztiz gizon edo emakume (baina hau beste baterako). era berean, urtean zehar ez bezalako portaera bat aukeratzeko ere balio dezake.

Ikerketa txiki bat egin genezake eta gure inguruko gizon-emakumeei galdetu ea inoiz «trabestitu» diren eta zergatiaz jabetu diren. Ikerketa egitera gonbidatzen zaituztegu! Gero konpartitu…

20 noviembre, 2020

Trans memoria, azaroak 20 Transfobiaren biktimen gogoratze eguna

Oraingo honetan, transfobiaren biktimak oroitu nahi ditugu lerro hauek 2020ko azaroaren 20ri eskainiz.

Horretarako, hainbat trans bizipenen inguruko oroimena egin nahi dugu, eta haien azalean bizi eta esperimentatu zituzten pertsonak ekarri nahi ditugu protagonistatzat.

Hasteko, munduko lehen Trans pertsona aipatuko dugu, Lili Elbe, «Daniar neska» bezala ezagunagoa, bere biografian oinarritutako filmagatik, 1882an jaio zen Danimarkan. Zehatzago esateko, «Sexu-aldaketa» izeneko kirurgia egin zuen lehen pertsona ezaguna izan zen, urte haietan oso esperimentala zen ebakuntza.

Gaur egun, esan dezakegu ez dela zorrotza sexua kirurgia bidez aldatzen dela esatea, baizik eta genitalen (barnekoak eta/edo kanpokoak) morfologia aldatzen dela. Izan ere, badakigu sexua ez dutela genitalek ematen, baizik eta pertsona bakoitzak bere burua pentsatzen duela, norberak badikigu nor garen, nahiz eta guztiz zilegi izan kirurgiak egitea edo ez egitea, gu ahalik eta ondoen bizitzeko.

Jarraian, Christine Jorgensen izendatu nahi dugu, 1926an New Yorken jaioa, «Sexua berresleitzeko» kirurgia arrakastatsu bat izan zuen lehen pertsona izan zena eta 1951n, Lilik egin eta 20 urtera, bere izaera publikoki onartu zuena. Ebakuntza horrekin batera hormona-terapia bat ere egin zitzaion.

1951.urtea, historikoki, herenegun esatea bezala da, eta, beraz, zuekin partekatu nahi genituzkeen galdera batzuk datozkigu burura: ezinbestekoa al da kirurgia genitala egitea emakume edo gizon izateko? Zerk egiten gaitu emakume eta gizon?

Oroimena egiten ari garela aprobetxatuz, ezin dugu Michael Dillo alde batera utzi, lehen trans gizon (dokumentatua), Ingalaterran jaio zen 1915ean. Michael 1939an hasi zen testosteronarekin hormonatzen, gizona zela oso jakitun. Erreferente bihurtu zen, baina, aldi berean, bere herrian ere baztertua izan zen, gaur egun «sexilio» deitua izan dena bere bizitzan zehar zenbait aldiz jasan behar izan zuen.

Gure lurraldetik pixka bat gertuago, espainiar estatuan, Bibiana Fernandez ospetsua aipa dezakegu, bere izena 1998an aldatu zuena. Ez al zaizue denbora-jauzi handia iruditzen errealitate hori Espainian ikusten hasten denerako? Eta Europara begiratzen badugu, 2020an lehen aldiz, emakume trans bat sartu da Belgikako kabinetean ministro gisa, Petra De Sutter alegia.

Euskal Herritik hurbilago dagoen erreferentziaren bat bilatzen saiatu gara, eta erreferentzia ezagunei buruzko informazio gutxi aurkitu dugu. Hala ere, ezin dugu aipatu gabe utzi Antonio Erauso (Donostia, 1585), bere jaiotza-izena Katalina izan zena, eta bere biografiak gizon bezala bizi izan zela erakusten duena, «Deskubritu» zuten arren eta bere nortasuna sekula aitortu ez zioten arren. Horrek Euskal Herriaren memoria historikoa ikertzeko, lantzeko eta aitortzeko dagoela ondorioztatzera garamatza. Lan horrek ahalegin handia eskatzen du, baina, aldi berean, interesgarria eta beharrezkoa da.

Amaitzeko, esan nahiko genuke zein garrantzitsuak izan diren gure aurretik dauden pertsona horiek ikusarazteko, balioa emateko eta, batez ere, existitzeko. Hainbat pertsona ezagun aipatu ditugu, eta egunerokotasunaren garrantzia ere aipatu nahiko genuke, beste leku batetik gauden/garen guztiengatik. Jakina, La Venenori buruzko gaur egungo seriea bezalako hedabideetan agertu diren artista, ospetsu eta aurpegi publiko guztiek lortutako ikusgarritasuna alde batera utzi gabe.

Azken batean, azpimarratu behar da trans pertsonok oso balio aberasgarria ematen diogula gizateriari: aniztasuna. Horregatik, eskerrik asko IZATEagatik.

Izan ginenengatik, gara eta izango gara.

Jarraian, esteka interesgarri batzuk utziko dizkizuegu, artikulu honetan aipatzen diren pertsonen bizitzei buruz gehiago irakurtzeko:

Munduko lehen trans pertsona (deklaratua) – Emakume daniarra:

https://eu.wikipedia.org/wiki/Lili_Elbe

Christine Jorgensen. Estatubatuarra. Lehen ebakuntza arrakastatsua:

https://eu.wikipedia.org/wiki/Christine_Jorgensen

Michael Dillo. Lehen trans gizona. Ingalaterra. Medikua. Hainbat aldiz erbesteratu zen:

http://ovejarosa.com/michael-dillon-primer-hombre-transexual-la-historia

Historiako 10 trans nabarmenenak:

https://www.losreplicantes.com/articulos/transexuales-destacados-historia

Europako lehen ministro trans. Belgikan. 2020:

https://www.france24.com/es/20201005-petra-de-sutter-primera-ministra-transgenero-belgica-europa

Katalina Erauso:

https://www.lavanguardia.com/historiayvida/edad-moderna/20191220/472298078027/catalina-erauso-monja-alferez-siglo-de-oro.html

https://eu.wikipedia.org/wiki/Katalina_de_Erauso

Leer artículo en castellano

20 octubre, 2020

Urria Trans

Urrian zehar hainbat egun garrantzitsu ospatzen ari gara gure LGTBI+ egutegian, T (transexualitatea) eta I (intersexualitatea)- earekin zerikusia dutenak, hain zuzen ere, gure sexu-identitatearekin eta ezaugarriekin zerikusia dutenak.

Identitate sexualak «nor naiz?» galderari erantzuten dio, hau da, bakoitzak badakigu zein emakume eta gizon garen. Askotan, identitate sexuala, desiraren orientazioarekin nahasten da; azken horrek galdera guztiz desberdin bati erantzuten dio: nor gustatzen zait? Pertsona bakoitzaren sexu-adierazpenarekin ere nahas dezakegu, hau da, bakoitzak bizitzeko dugun modu bakar eta errepika ezinarekin.

Transexualitatea eta intersexualitatea polemika sortzen duten gaiak dira, eta, aldi berean, politizatuak daude (gainerako siglekin batera), baina oso termino ezezagunak ere badira. Azterlan nahiko berriak pertsonen sexu-identitatearekin eta haien determinazioarekin zerikusia duten gaiekin fintzen hasi dira.

Orduan, nork erantzun diezaioke «nor naiz» galderari? NI!, bakarrik Ni. Autopertzepzioa da determinatzeko gakorik baliotsuena. Izan ere, badakigu, eta errealitateak erakusten digu, gizon eta emakume bihurtzen gaituena ez direla genitalak, ezta kromosomak ere. Horregatik, hainbat konbinazio posible daude emakume eta gizon izateko, pertsona adina. Autobus laranja batek kontrakoa esan nahi badu ere, badira zakila duten neskatilak/emakumeak eta bulba duten mutikoak/gizonak, eta, jakina, gure genitalen forma, tamaina eta itxurari buruzko aukera ugari. Errealitate hori ezin da ukatu, naturaren aurka joatea litzatekeelako, inoiz ez hobeto esanda.

Sexu-aniztasuna, hau da, sexuak, gorputzak, identitateak, sexualitateak, pertsonak, hain da zabala, ezen munduko pertsona guztiak hartzen baititu. Gainera, aniztasunaz, identitateaz, orientazioaz eta/edo adierazpenaz hitz egiten dugunean, absolutuak alde batera utzi behar ditugu, muturretan muturren artean baino jende gutxiago baikaude. Hau da, gure errealitatean beti lagun dugun «continu-uma» hemen dago berriz ere.

Oraingo honetan, hurrengo efemerideak aipatu nahi genituzke, ospatu edota aldarrikatu ahal izateko. Alde batetik, urriaren 26a, Intersex ikusgarritasunaren eguna da. OMEren arabera, egun honen helburua «Intersex pertsonen eskaerak ikusaraztea da, haien aurkako diskriminazioarekin amaitzeko eta gorputz-osotasunerako, autonomia fisikorako eta autodeterminaziorako eskubidea bermatzeko».

Bestalde, urriko azken larunbata Trans Despatologizazioaren aldeko Nazioarteko Ekintza Eguna da. STP, Stop Trans Pathologization plataforma aktibistak abiarazitako ekimena da. 2009az geroztik, helburu hauek ditu, besteak beste: generoen arteko igarotze-prozesuak gidaliburu diagnostikoetako nahasmendu mental gisa sailkatzetik kentzea, publikoki estalitako osasun-arreta trans-espezifikoa eskuratzea eta intersex pertsonei normalizazio binarioko tratamenduak indargabetzea.

Horrek erakusten du ‘emakume’ eta ‘gizon’ kategoriak desberdinak direla eta bereizi egin behar direla, baina, aldi berean, gauza komunak dituztela. Orain horri buruz hausnartzea besterik ez zaigu geratzen, hurrengo galderatik abiatuta: «Eta ni, nor naiz?».

Pinchar para leer en castellano

Loading new posts...

No more posts