DEKUMASeko LBT emakume kirolzaleen testigantzak
LBT emakumeek kirolean bizi dituzten bizipenak modu pertsonalagoan islatzeko eta DEKUMAS LBTren egutegia irakurleei hurbiltzeko, 2022ko LBT Kirolaren egutegiko hiru protagonistari elkarrizketa txiki batzuk egin dizkiegu, egutegiko argazkiekin ilustratuak.
KORTAREKIN HITZ EGITEN DUGU, SKATER BOLLERA. DEKUMAS LBTko SKATE TALDEAREN ARDURADUNA.
DEKUMAS LBT: Kaixo Korta, zure kirola eta honek ematen dizuna deskribatzen al dizkiguzu?
Korta: Nire kirola skateboarding da. Laburtzeko, skate esaten zaio soilik, hau da, monopatina izendatzeko erabiltzen den terminoa. Kirol honetan, monopatin baten gainean irristatu eta, aldi berean, hainbat trikimailu egin daitezke. Skate batekin praktikatzen da, ahal dela azalera lau batean, biraka ari daitekeen edozein lekutan, dela kalean, dela skateparketan (patinaje-parkeak).
Skateak ahalduntzea ematen dit, lortzen ari zaren erronkak direlako, eta beti hobetzen saiatzeko eta zure beldurren aurka joateko sentsazioa, erortzeko beldurra, zuri min egiteko beldurra, eta, adibidez, pandemian arreta jartzeko balio ere izan dit. Trikimailua ateratzea edo erori gabe mantentzea besterik ez pentsatzeko, eta, orduan, hori nahiko terapeutikoa izan da niretzat.
DEKUMAS LBT: zer esanen zenuke LBT ikusgarritasunari buruz zure kirolean?
Korta: Ba, ea, futbolean jokatzen nuenean, nik uste dut ikusgarritasun handiagoa zegoela bolleren futbolean. Skatea oraindik ere nahiko maskulinoa da, beno, ia kirol guztiak bezala, ingurunea nahiko mutilena da, eta nahiko rol markatua du. Nik uste dut orain, zorionez, hori aldatzen ari dela, baina klasean ikusten dut mutil gehiago daudela, nahiz eta gustatzen zaidan laguntasuna dagoen, guztion artean animatzen gara trikimailuak ateratzeko, eta jendeak esaten dizu: «Egin hau edo probatu bestea». Ez dakit, iruditzen zait kirola ere, banakakoa bada ere, oso laguntasunezkoa dela horregatik eta ez dagoela lehiarik.
LBT ikusgarritasuna, nik ez dut ikusi, baina egia da duela urte asko skatean ibiltzeari utzi ondoren, duela gutxi berreskuratu dudala, eta orain neska asko skatean dabiltzala, eta alderdi horretan ikusgarritasun handiagoa dagoela.
DEKUMAS LBT: nolakoa izan da zure skateko garapena?
Korta: Skatean izan dudan bilakaera eboluzio pertsonal bat egin nahi izatea izan da, zure beldurren aurka joatea, eta, 40 urte badituzu ere, bada, ilusioa izatea, bertan ondo pasatzea, erori arren eta batzuetan atera behar zaizuna ateratzen ez bazaizu ere, nahiko aberasgarria eta oso ahalduntzailea da niretzat.
DEKUMAS LBT: LBT skate talde bat martxan jarri nahi zenuke. Nola lagun dezake skateak LBT emakumeen ikusgarritasuna sustatzen?
Korta: Skatea oso lagungarria izan daiteke LBT emakumeak ikusarazteko, patinatzen ari den neska bat nahikoa da, lehen ez genuen elkar hainbeste ikusten orain pixka bat gehiago, baina hori nahikoa da, eta gero, LBT bazara, nik uste dut hori ikusaraztea garrantzitsua dela rol jakin bateko hain kirol maskulino eta oso zehatz batean. Nik, adibidez, LGTBI pegatinen dekorazioa daramat eta skate orri batzuen atzetik nabil, eta duela gutxi crack bat zen skater bat atera zen armairutik, baina beldur nintzen, ingurua oso matxista zelako LGTBI izatea planteatzen ez den mailan, heteroa zarela besterik ez dute pentsatzen. Orduan, kirol honetan, futbolean bezala, oraindik ikusarazi beharra dagoela ikusten dut. Hala ere, badago mugimendu bat, skatean Queer mugimendua ikustarazten duten aldizkariak daudelako, Estatu Batuetan bereziki, baina orain gehiago ikusten da, eta, zona honetan, Espainian nesken skate-weborri batzuk jarraitzen ditut, eta LBT gaia ere sartzen da batzuetan.
Nik, egun batean Iruñeko Antoniutti parkeko skateparkera patinatzera joan nintzenean, pintada bat ikusi nuen: «Ez dakit nor transexuala da». Orduan, egiteko asko dugula iruditu zitzaidan. Gustatuko litzaidake esprai bat izatea eta zerbait jartzea edo ez dakit… Nik uste dut oraindik ere badagoela rol bat skater gisa oso markatua, eta horregatik egin nahi dut skate LBT talde bat; izan ere, ingurua hartzen badute, beti bezala, eta nik uste dut LGTB mugimendua skatean ez dagoela oso agerian oraintxe bertan. Neska gehiago sartzen ari dira eta hori puntu bat da. Oso ahalduntzailea izan daitekeen espazio bat da, zu bezalako jendearekin toki batera joan ahal izatea eta arraroa ez sentitzea. Horregatik ere LBT edo Queer skate topaketa bat egiteko gogoak ditut egun batean, joan eta esateko hemen gaude eta baita egun batean patinatu nahi baduzu ere, dei diezazuket, eta zu zeu izan arazorik gabe.
Skate taldean parte hartu nahi duenak. Mezu elektroniko bat bidali DEKUMASLBT@GMAIL.COM helbidera edo WhatsApp bat 662244228 zenbakira, erabiltzaile gisa parte hartzeko eta formulario bat betez taldean parte har dezakezu.
NORA GOMEZEKIN HITZ EGITEN DUGU, IZOTZ GAINEKO HOCKEY JOKALARIA ETA DEKUMAS LBT-KO LEHENDAKARIA.
DEKUMAS LBT: kaixo Nora, zure kirola deskribatu ahal diguzu?
NORA: Nire kirola izotz hockeya da, eta hori deskribatzeko ez dago ikustea edo praktikatzea bezalakorik. Taldean jolasteko kirolik azkarrena da. 5ek 5en aurka jokatzen dute, bi defentsa eta 3 aurreko, gehi atezainak. Aldaketa etengabea da, ez baitu errekuperatzeko denborarik ematen, eta aldatzen ez bazara, zure taldeak 1 gutxiagorekin jokatzen baitu; beraz, etengabe aldatu behar da jokalaria. Denbora errealean 20 minutuko 3 denbora dira, batzuetan 2:30eko partida bihur daitezkeenak, jokoan gertatzen denaren arabera. Bi edo hiru arbitro daude partidaren arabera. Kanporatzeak, karga okerrak eta bidegabeko zigorrak daude, partidatik geratzen denerako kanporatu eta aldagelara bidaltzen zaituztenak. Niretzat beste kirol batzuetan aurkitzen ez dudan kirol ikusgarria da.
DEKUMAS LBT: zer ematen dizu eta zer da zuretzat?
NORA: Kirol honek barruko eta kanpoko bakea eman dit, beste batzuekin bezala suposatzen dut, baina niri honek eman dit. Sasoian mantendu nau 50 urtez, badirela gutxi batzuk, eta horrek zerbait esan nahi du. Diziplina, erantzukizuna, gainerako jokalariekin ikastea, bidaietan elkarrekin bizitzea, eta urte askotako adiskidetasuna. Errekonozimendua eta elastiko nazionala eraman izana ere eraman ditut, eta ziur aski zerbait gehiago egongo da.
Hockeyak esan nahi du, niretzat, ekintzazko bizitza oso bat, bertatik bide onetik ibiltzea eta, horrela, gaur egun naizena sortu ahal izatea.
DEKUMAS LBT: zure kirolean LBT edo LGTBI ikusgarritasunari buruz zer esanen zenuke?
NORA: kiroleko LBT eta LGTBI gaiei dagokienez, esan dezaket nire taldean neska batzuk lesbianak eta bisexualak eta transexualak garela, eta dena primeran doala. Zuzendaritzarekin ez dago inolako eragozpenik, dena da taldearekiko laguntza. Berdin dio zer den bat, azkenean pertsona eta kirolari guztiak garelako, eta horrela izan behar du, eta horrela tratatzen gaituzte. Ni, talde honetan, elkarrizketatua izan naiz, emakume transexual bat bezala eta 60 urtetik gorakoa Antena 3en, Espainia osorako transmisioarekin, eta taldearen aldetik dena izan zen laguntza, ez zuten inolako eragozpenik jarri ni, pertsona transexual gisa, elkarrizketatzeko eta Milenio Panthersen taldean egoteko. Horrelako elkarrizketekin, gainera, ikusi eta entzun nahiko genituzkeen erreferente horiek sor daitezke. Espero dut nire bizitzako kirola baino zerbait gehiago ezagutzera eman ahal izatea.
NANE RAMOSEKIN HITZ EGITEN DUGU. JIU JITSU BRASILDARRA PRAKTIKATZEN DU ETA DEKUMAS LBT-KO BAZKIDEA DA.
DEKUMAS LBT: Kaixo Nane, zure kirola deskribatu ahal diguzu?
NANE: Jiu jitsu brasildarra (edo BJJ) arte martziala da, borrokarako eta defentsa pertsonalerako kirola. Buruz buruko borrokan zentratzen da, lurrean, horretarako luxazioak, itotzeak, ibilgetzeak eta eraisteak erabiliz. Brasilgo jiu-jitsuaren helburua aurkaria luxazio edo itotze baten bidez menderatzea da, kolperik erabili gabe, eta horregatik esaten zaio batzuetan «arte leuna».
DEKUMAS LBT: Zure lorpen eta metak deskribatu.
NANE: Uste dut nire lorpenik handiena Gracie Barra Pamplona bezalako talde zoragarri bat aurkitzea izan dela, talde bat baino gehiago da, besoak zabalik hartu nauten eta lehen egunetik nigan konfiantza izan duten pertsonak dira. Nire helburua oraintxe bertan haurrei eskolak ematea da.
DEKUMAS LBT: Zer ematen dizu?
NANE: Jiu Jitsuak asko ematen dit lehen egunetik, estresa kentzen dit eta nire antsietatearekin laguntzen nau.
DEKUMAS LBT: zure kirolean LGTBI ikusgarritasunari buruz zer uste duzu? Eta uste duzu aniztasunari dagokionez garapenen bat egon dela?
NANE: Gaur egun atzera begiratzen dut, eta argi dago arte-martzialaren ingurunean bilakaera bat dagoela, baina eboluzio handiena nirea izan da, barrukoa. Hau pasatu baino lehen, min eman diet nire ondoan zeuden pertsonei, zoriontsu egiten ninduen kirolean onartua ez izateko beldurrez. Gaur argi daukat nik neuk ez nuela neure burua onartzen eta Jiu Jitsuak ni naizen bezala onartzen lagundu zidala. Beraz, bakoitzak bere atea aurkitzea nahi dut, nik Jiu Jitsuan nirea aurkitu nuen bezala.
DEKUMAS LBT: mil esker hiruei zuen aportazio personal hain baliagarriengatik, zuen ikusgarritasunagatik eta beste emakume LBT batzuentzat kirolean erreferente izateagatik.
– Interesgarria iruditzen zaigu COLEFek kirolean sexu- eta genero-aniztasuna sustatzeko eta bertan LGTBIFobia desagerrarazteko atera duen material hau. Zer deritzozue?
Erreferentziazko material oro ongi etorria da eta are gehiago hasierako fasean gaudela jakinik. Oso tresna erabilgarriak dira, eta abiapuntu izan daitezke erakundeek, profesionalek eta irakasleek LGTBI+ gaia kirolean ikusarazteko ekimenak eta kanpainak garatu ahal izateko.
https://www.consejo-colef.es/post/lgtbi-2020