Estereotipoak
-1
archive,category,category-estereotipoak,category-578,stockholm-core-2.3,select-theme-ver-8.9,ajax_fade,page_not_loaded,menu-animation-underline-bottom,header_top_hide_on_mobile,,qode_menu_,wpb-js-composer js-comp-ver-6.6.0,vc_responsive

Zer esango ligukete ornitorrinkoek eta izurdeek?

Urriaren hirugarren larunbatean (urriak 15 aurten), Trans despatologizazioa aldarrikatzen da eta urriaren 26an Intersexualitatearen Kontzientziazioaren Eguna ospatzen da. Sarrera honek, mozorrotutako gorriek elikatutako iluntasun berriko garai hauetan, borroka eskertu, gogoratu eta argi pixka bat bota nahi du.

Sexu-identitatea terminoak, sexologiaren esparruan, nor naizen galdetzera itzul zitekeen, eta izaki sexuatu gisa eraikitzen gaituen gainerako guztia zintzilikatzen duen esekitoki gisa ulertzen da.

Sexu-identitateak bi hitz ditu, eta bakoitza bere aldetik aztertzen badugu, honako hauek osatzen dute:

• Identitate hitza.
Def1:Berdin-berdina izatea.
Def2: Pertsona edo gauza jakin bat izatearen zirkunstantzia, eta ez beste bat, ezaugarri edo ezaugarri multzo batzuen arabera, beste ezaugarri batzuetatik bereizten duena.
Def 3: Multzo batean beste batzuetatik bereizteko aukera ematen duten pertsona edo gauza baten ezaugarrien multzoa.
• Sexu-hitza.
Def 1: Sexukoa edo sexuaren araberakoa.
Def 2: Sexuaz edo sexualitateaz, edo haiekin lotuta.

Eta hemen identitatearen definizioetan geldituko gara, eta ez hainbeste sexualitatean. Zehazki, pertsona edo kolektibo bat beste batzuetatik bereiztea ahalbidetzen (errazten, laguntzen) duten ezaugarrien multzoaz hitz egiten duten definizioetan eta ezaugarri berdin- berdinen ezaugarritasunaz hitz egiten duen definizioan. Baina horren aurretik, ezaugarri edo nolakotasun multzoaz hitz egin ahal izateko beharrezkoa den zerbaitetan entretenituko gara.

Ezaugarri edo ezaugarri multzoaz hitz egin ahal izateko, denbora jakin batean, ezaugarri komun samarrak identifikatzen dituen behatzaileaz hitz egin behar da. Alde horretatik, esan genezake behatzailea, gizakien kasuan, gure gizarteak osatzen ditugun pertsonen multzoa garela. Garrantzitsua da zehaztea giza burmuinak, munduaren ulermena antolatu eta ulertu egin ahal izateko, kategoriak sortzen dituela automatikoki (edo inkontzienteki, arnastea bezala), ezaugarri komunetan oinarrituta, ikusten duenaren (edo ikusten duela uste duenaren) ulermena sinplifikatzeko eta arintzeko helburuarekin. Hau da, esan genezake gizakiak, bere oinarrizko plakan, konplexua dena sinplifikatzeko eta absolutu gisa sinesteko joera duela. Azken hori, eragiketa hori gehienetan, arnasa hartzea bezala, inkontzienteki egiten delako.

Kategorizazio hau nahiko erraza denean, “aulkia” esaten dugunean bezala, ez dago hainbeste arazo absolutu bat sortzeko. Hala ere, beste batzuetan, kategorizazio horrek, saihestezina izan arren, errealitate konplexuak sinplifikatzen ditu, hala nola “animalia ugaztunak”. Barregarria dirudi adibideak, baina imajinatzen al duzue zientzialari koadrila, ugaztun animaliak adostu eta definitu eta bat-batean ornitorrinko batekin topo egin zutenean? Edo izurde batekin?

Zalantzarik gabe, behartuak, bultzatuak, gonbidatuak izan ziren, ziur nago eztabaida latz eta gogorren ondoren, ugaztun kategoriari (identitatea) egotzi zizkioten ezaugarri komunei buruz hausnartzera eta birdefinitzera. Aurkikuntza horren ondorioz, dibulgazio-material berriak, kontzeptu berriak, egitura berriak eta azalpen berriak sortu behar izan zituzten ziur ere. Gainera, zalantzarik gabe, hamaika baliabide behar izan zituzten, gobernukoak, hezkuntzakoak, komunikaziokoak, gauzatu ahal izateko. Are gehiago, eurak sortutako edukia, ugaztunen kategoria bera aberasten zituen kategoria berriak eratu zituen, hauen artean ez hobeagorik ezta gainekorik ere egonda.

Horren ondorioz, orain hitz egiten dugunok (liburuak, pertsonak, diskurtso zientifikoak, dokumentalak) izurdetaz eta ornitorrinkoez hitz egiten dugunena ugaztun gisa hitz egiten dugu. Eta ez dugu pentsatzen batzuk besteak baino hobeak direnik. Asko jota hierarkizatu egiten dugu (hori hierarkizatzea bada) “animalia txiki” hori “maitagarria” iruditzen zaidan ala ez.

Izurde eta ornitorrinkoek ugaztun gisa zuten eztabaidaren ebazpenean, interesgarria da berriro begiratu behar zutena nola begiratzea erabaki zuten aztertzea.

Izurde eta ornitorrinkoen aurkikuntzari esker (aurkikuntzaren aurretik existitzen baziren ere), lehenik eta behin, arnasa hartzea bezala, kontzienteki ere egin daitekeela jabetzen hasi ziren, ia automatikoki sortutako kategoriak eta absolututzat hartuak, era berean ere berrikusi zitzaketela ondorioztatuz. Eta bigarrenik, eta hemen dakarzkit identitatearen definizioak, izan ere, bere begirada zientifikoa gidatu zuten axiomak 2. eta 3. definizioen atzean ezkutatzen direnak izan baitziren.

2. eta 3. definizioek “pertsona edo kolektibo bat besteetatik bereiztea ahalbidetzen (errazten, laguntzen) duten ezaugarriak” aipatzen dituzte. Berez, ez dute “zerbaiten” bazterpena suposatzen, baizik eta gauza komun batzuk dituzten (adibidez, bularrak) eta antza denez “zerbait” handiago baten baitan eta nortasuna/kategoria (ugaztunak) dei diezaiokegun (ugaztunak) batzuen deskribapena. 1. Definizioak “berdin-berdinak” ordea, “ezaugarri komun” hitzekin batera, letra lodiz eta azpimarratuz, «berdin-berdina» hitzak gehituko lituzke, identitatearen definizioa txikitzen du, ezaugarri komun berdin-berdinetara mugatzea suposatuko bailu. “Zerbait” horiek, “zerbait” handiago baten parte izateko ezaugarri amankomun berdin berdintsuak edukitzea suposatuko bailu.
Zentzu horretan, definizio horren bidez, nahi gabe, modu baztertzailean jarduten da. Edo zorrotz betetzen dituzu ezaugarri komun horiek, edo, besterik gabe, EZ ZARA.

Azken begirada horrek, baztertzailea izateaz gain, “beste norbanako” bat sortzen du (ni eta gu ez garen bat alegia), garai eta gizarte batzuetan bekatu bihurtzen dena, eta beste batzuetan, desbideratze, sindrome edo nahasmendu bat. Beraz, baztertzailea izateaz gain, hierarkizatu, patologizatu eta estigmatizatu egiten du.

Zientzialari haiek errealitatea DESKRIBATU nahi izan zuten. Behatu zituzten elementuetan oinarrituta, animalia-multzoaren barruan errepikatzen ziren, eta, horren arabera, ugaztun kategoria sortu zuten. Zientzialari horiek beraiek, jakin zuten elkar entzuten eta ikusten identitatearen 1. definizioaren axiomekin gidatzen, eta horrek errealitate baten DESKRIBAPENETIK aldentzen zituen, errealitate hori, konkretuki, PRESKRIPZIO bihurtzen (nik, UGAZTUNTZE preskripzioa deituko nioke honi, hau da, NIK akademiko, zertaz ari naizen dakidana, ZALANTZARIK GABE nire eskuen artean daukadan hau ugaztuna dela, esaten dut ) hasiak zirela. Eta beren burua birkokatu zuten (kontzienteki arnasa hartu) kategoria hori bera birpentsatzeko.

Gizon eta emakume kategoriak, sortu zirenetik gaur egun arte, 1. motako definizioaren axiomekin mantentzen dira oraindik ere. Definizio horretan, absolutuen arabera arautzen dira emakumea edo gizona dena. Emakumea da = XX, bulba, umetokia, obulutegiak eta bularrak, eta gizona = XY, zakila, barrabilak, hodi deferenteak, pektoralak eta aurpegiko ilea. Ezaugarri horiek betetzen ez dituen oro EZ DA PARTE, eta sindrome, nahasmendu edo desbideratze gisa sailkatzen da.

Hemendik, deia egiten diegu 2. eta 3. definizioen axiomek gidatzen gaituztenei, emakume eta gizon egiten gaituenaren ezaugarri komunak birdefinitzeko eta zabaltzeko premia ALDARRIKATZEKO.

KONTZIENTEKI ARNASTEN DUGU, eta ozen esaten dugu identitatea ez dagoela ez genitaletan, ez kromosometan.

RESPIRAMOS CONSCIENTEMENTE y luchamos para que los mensajes que continuamos interiorizando y lanzando (y legitimando desde las instituciones y medios de comunicación) sobre los cuerpos, cambie; para que se deje de PRESCRIBIR (que no, explicar, acompañar, atender) la mutilación de cuerpos porque los genitales, gónadas o cromosomas no encajan en la norma médica.

KONTZIENTEKI ARNASTEN DUGU eta borrokatzen dugu, gorputzei buruz barneratzen eta igortzen (eta erakunde eta komunikabideetatik legitimatzen) jarraitzen dugun mezuak alda daitezen; Arau medikoarekin bat ez datozen, genitalen, gonaden edo kromosomengatik, gorputzen mutilazioa AGINTZEARI uzteko ( laguntzea, azaltzea, arreta ematea bideak aukeratu beharrean).

KONTZIENTEKI ARNASTEN DUGU, eta izurdeak eta ornitorrinkoak ez bezala, gizakiak egiten duen identitate sexualaren kategorizazio zurrunak haien bizitzetan eragina izan dutenekin bat egiten dugu.

Bat egiten dugu «errealitateak agintzen diren mundu batean, inork ez du erreala izateko aukerarik, eta gu, hala izan nahi dugu eta izango gara»
etengabe oihu egingo duten pertsonekin.

Zuei, Trans eta Intersex, gu guztioi, araua ez ezik, arau horiek eta arau guztiek sortzen duten axiomak ere zalantzan jartzeagatik. TRANSformakuntzarako ezinbesteko elementua.

Arrisku-praktikak daude, ez arrisku-taldeak.

Oraingo honetan tximinoaren baztangari buruz idatzi nahiko genuke, gaixotasun honen eta bere transmisioaren berri emateko.

Lehenik eta behin, tximinoaren baztangaren transmisioa sexu bereko pertsonen arteko sexu-harremanari soilik egozteak, gezurra izateaz gain, giza eskubideak urratzen dituzten estereotipoak elikatzen ditu, birusak pertsona guztiei eragin baitiezaieke, haien sexu-lehentasunaren bereizketarik egin gabe.

Mehatxu ezaguna da eta horri aurre egiteko tresnak daude. Gaixotasun arina da normalean, gertuko kontaktuaren ondorioz zabaltzen dena, gripearen antzeko sintomak eragiten dituena eta erupzio bereizgarri bat duena. Baztangaren familiako ortopoxbirus batek eragiten du, eta horrela deitzen zaio, 1958an tximinoetan detektatu zutelako; hala ere, karraskarietan ere aurki daiteke (katagorriak, arratoiak, saguak eta untxiak).

Azpimarratzekoa da birusaren hilkortasun txikia. Gainera, adituek diotenez, 1980tik aurrera jaiotako pertsonak bakarrik kutsa daitezke, ordura arte baztangaren txertoa derrigorrezkoa baitzen haur guztientzat.

Tximinoaren baztanga kasu gehienak berez sendatzen dira. Birusaren ondorioz gaixotu diren pertsona askok sintoma arinak izan dituzte, eta sendatu ahal izan dira tratamendu espezifikorik gabe. Inkubazio-aldia lau eta hamalau egun bitartekoa da, eta hogeita batera iritsi daiteke. Sintoma ohikoenak hauek dira: larruazaleko erupzioa, sukarra, nekea, gongoilen hantura, buruko mina, giharretako mina eta hotzikarak.

Hans Henri P. Kluge Osasunerako Mundu Erakundearen Europako eskualde-zuzendariak berriki adierazi duenez, «tximinoaren baztanga erabat amaitu» daiteke Europan, «ralentizazio lehen seinaleak» azaldu ondoren. Azken adierazpenean dio babesik gabeko gizonekin sexu-harremanak dituzten gizonen artean dagoela fokoa, eta hor kontzentratu behar dela prebentzio- eta erantzun-ahalegina, estigmarik eta diskriminaziorik gabeko ingurunea sustatuz.

Tximinoaren baztanga ez da hiesaren berdina, birus desberdinek eragindako gaixotasun desberdinak dira eta ez du inolako loturarik COVID-19aren aurkako txertaketarekin, sare sozialetan zabaldu diren buloetan ez bezala. Tximinoaren baztangaren lehen giza kasua 1970ean erregistratu zen. COVID birusa, berriz, 2019an detektatu zen. Gainera, tximinoaren baztanga ez da COVID bezain kutsagarria edo arriskutsua, zientzialariek diotenez.

Sexu-transmisiozko infekzioa ez izan arren, eta gizonen zein emakumeen sexu-harremanetan, sexu bereko pertsonekin edo beste pertsona batzuekin gerta daitekeen arren, komunikabide batzuek hasieran notizia ematerakoan emandako tratamenduarekin, gay erotikaren praktikarekin lotu dute ezinbestean.
Espainian tximinoaren baztanga hartu duen lehen pazienteetako baten iritziz, «Gayen gaixotasuna delako estigmak» «laurogeiko HIESa gogorarazten dio», eta gainerako herritarrak immunea balitz bezala «erlaxatzeko» arriskuaz ohartarazten du. «Arrisku-praktikak daude, ez arrisku-taldeak«, dio gazteak.

Normalean, “gertaerak” dira albistearen protagonistak, baina LGTBI+ pertsonekin harremanetan jartzen direnean, askotan, albistea pertsonen indibidualtasunera eta sexu-orientaziora edo genero-identitatera desbideratzen da.
Horrek zuzenean eragiten die LGTBI+ pertsonei, eta berriz ere ahalegin handia egitea eskatzen du, sortzen dituen ondorioengandik (estereotipoak edo aurreiritziak). Informazio-tratamenduak errelatua behar bezala erabili beharra du, botatakoa diskurtso LGTBIfobiko batean bihurtu ez dadin.

Informazio gehiago:CESIDA

Loading new posts...
No more posts