Nork gobernatzen duen erabakitzea
Ez da ohikoa hauteskundeen bezperan kargu politikoak betetzen dituzten pertsonak ebaluatzea. Ohikoa dena da esatea denak berdinak direla, denak joaten direla herriari begiratu gabe, etab. Baina pertsona horiek gure zergetatik kobratzen dute beren lanagatik.
Gainera, gure botoengatik aukeratuak dira. Horregatik, gure gizartearen arazoetan erantzukizunak eta eraginkortasuna eskatzeko eskubidea (eta betebeharra) dugu. Horretan datza demokrazia ere. Gure botoa eskatzen baduzu, emaitza koherenteak eskatzen dizkizugu gure ongizaterako eta aurrerapen sozialak sortzeko, gobernuek herriaren beharrak bete ditzaten. Landu duzunak gure beharrak asetzen ez baditu, herriaren bizitzaren alde beharrezkoak diren aurrerapen sozialak ez baditu asetu, ez dugu zu berriz bozkatu beharra, zure lana ez baita ona izan.
Eta orokortzea ere ez dirudi egokia: politikan erantzukizun-postuetatik aritzen direnak pertsonak dira eta, guztiek bezala, gutxi gorabehera asmatzen dute, edo hemen asmatu eta han porrot egiten dute, edo batzuek asmatu egiten dute zerbitzatzen duten herria kontuan hartzen dutelako, eta beste batzuek ez dute asmatzen, beren interesei gehiago begiratzen dietelako. Hori ebaluatu behar da aukeratzeko orduan. Gerta daiteke, halaber, hautagaitza berean kalitatezko lan politikoa egiten duten pertsonak egotea, gizatasunez; beste batzuek, berriz, kobratu besterik ez egiten dute ondoen. Gure kasuan, botoa pertsona bakoitzarena denez, gure erabakia gehiago oinarritzen da egindako lanagatik kanpainako promesa eta leloengatik baino.
Jarri dugunetik beste sektore bat ere badago, guk aukeratu ez ditugunak: erantzukizun politikoko karguetarako izendatutako pertsonak, hautestontzietan aukeratuak izan direnak. Adibidez: Nafarroako Berdintasunerako Institutuko (NABI) zuzendaria bozketetan ordezkaritza lortu dutenek izendatzen dute, ez hautestontzietan. Zuzendari horren lana txalotzekoa balitz, txalo hori berarentzat eta izendatu zuenarentzat izango litzateke. Bere lana ez bada egokia izan, porrota bai kargua betetzen duenarena, bai izendatu zuenarena eta saileko arduradunarena izango da.
Bitxikeria bat da hori: NABI, Lehendakaritza eta Barne Sailaren barruan dago, eta haren lanaren eta okupazioaren % 80 Foruzaingoarentzat da. Ez al dago sail egokiagorik Berdintasunerako Institutua koordinatzeko? Ez al da Berdintasuna askoz ere gai transbertsalagoa eta nonahikoagoa izan behar gobernu-sail guztietan? Gobernu-antolaketaren azken arduraduna presidentea da, kromo-banaketak zerikusi handiagoa du umekeriarekin eta inprobisazioarekin: (Lagutzen badidazu zerbait irabaziko duzu, gehiago laguntzen badidazu, oraindik gehiago eskuratuko duzu)
Behar ez dena itzuliz: NABIk ez luke sail horretan egon behar; Berdintasunak zeharkakoa izan behar du, eta kontzientzia sortu beharrekoa legea betetzen dela zihurtatzeko, konstituzio-bermeak eta giza eskubideak betetzera begira, eta ez laguntza bidez aldatzen den kromoa; Berdintasunak gobernu-maila gorena izan behar du, ez jarduera minimoko eta eskubideen eta zerbitzuen murrizketako Institutua, kasu Kattalingune LGTBIQ+ eskubideetarako zerbitzu publikoa.
Hau da, hizki hauekin Chivite lehendakaria gaitzetsi nahi dugu, nahiz eta auteskunde kanpainan argazkiak atera ortzadar-banku batean, nahiz eta maiatzaren 17an LGTBIQ+ kolektiboen aldeko adierazpenak egin, nahiz eta Kattalinguneren lana eta emaitzak haztatu. Nafarroako Gobernuko azken arduradun gisa, NABIk Kattalinguneri egindako murrizketa izugarrien erruduna da, diruari, langileriari, lanerako gaitasunari eta gizatasunari dagokienez.
Remirez lehendakariordea murrizketen bultzatzaile gisa gaitzesten dugu, NABI bere sailaren menpe dagoelako, zerbitzuaren jarraiperenaren kontrako murrizketak defendatu dituelako, egia esan, edukiz, lanez eta zentzuz hustu du zuzendariordetzaren bitartez.
Suspenditzen dugu, zero borobil batekin, Izturizek NABIren zuzendaritzan egiten duen lana. Kattalingune lanean ari zen egungo zuzendaria iritsi zenean.
Azken lau urte hauetan LGTBIQ+ zerbitzua hazi egin da, bertako langileen lanari esker, Kattalingorriren kudeaketari esker, talde parlamentarioek proposatutako eta onartutako aurrekontu-partidak gehitzeari esker eta NABI inplikatu ez den arren. NABIko zuzendaria, gutxienez, Kattalingorrirekin bildu zitekeen, funtzionamendu normalizatuan. Orduan ez zuen halakorik egin, eta uko egin dio guri harrera egiteari bere murrizketa azkarrak iragarri zituztenetik. Deitu dugu, idatzi dugu, erregutu, eta ez digu inoiz aurpegirik eman, ezta harrerarik egin ere. Bere azken erantzuna izan zen: – Ezer ez dugu hitz egin behar, ateratzear nago eta. Nomina jasotzerakoan atzera botako duzu argudio horrekin? Zure karguak beste izendapen bat izan arte irauten du, eta guri begietara begiratzera ausartzen ez bazara, dimititu egin beharko zenuke. Beti esaten dugu bikotekidearen hiltzaileak, lehenik hil eta gero bere buruaz beste egiten duenak, alderantziz egin beharko lukeela: lehenik bere buruaz beste egin.
Horrela esaten diogu NABIko zuzendariari: utzi kargua murrizketak aplikatu eta Kattalingune zerbitzu publikoaren heriotza sinatu aurretik. Demokraziak, zu bozkatua izan ez zinen arren, behartzen zaitu har gaitzazun, hitz egin dezagun, negozia dezagun, demokraziak ez dizu inoiz baimenik ematen modu autoritarioan erabakiak hartzeko kaltetuak kontuan hartu gabe eta. Zentzu horretan, Remirez kontseilaria zuzendaria bezain erruduna da. Era berean, Isturiz NABIko zuzendari izendatu zuena eta estatuan kalitate handikoa eta oso nabarmena zen zerbitzu publiko baten murrizketak defendatu dituzten “medinaznarezak” ere aipatu nahi ditugu.
Hemendik, gure izenean hitz egiteko baimena kentzen dizuegu eta pertsona gisa gaitzesten zaituztegu funtzio publikoa betetzeko. Ez du balio demokrazia eta haren izendapen daktilak erabiltzea aginpide dictatorial bat egiteko. Hau da “pentsatzen duguna defendatzeko” dugun modua.
Alizia Izal Elorz eta Arraitz Koch Elizegi, Kattalingorriko kideak.