LGTBIfobia kirolean
Joan den ostiralean, otsailaren 19an, kirolean LGTBIfobiaren aurkako eguna ospatu zen Iruñean, eta Harrotuk mahai-inguru bat antolatu zuen. Bertan, LGTBI kirolariek bertatik bertara kontatu ahal izan zituzten gai horri buruz dituzten esperientziak eta ikuspuntuak.
Hitzaldiak hainbat gai jorratu zituen: kirol munduan LGTBI izateari buruzko esperientzia negatiboak, kirol bizitzan aurkitu dituzten oztopoak, izan dituzten babes elementuak eta etorkizunean lortu beharreko erronkak. 4 elementu horiek eztabaida handia sortu zuten mahai-inguruan aktiboki parte hartu zuten entzuleekin batera, eta bizipenen eta bizi-gogoeten trukea bihurtu zen, horrelako blog-post baterako baino askoz gehiago.
Baina, hala ere, nire inpresioak aipatu nahi nituzke. Lehenik eta behin, hizlarietako batek bakarrik kontatu zituen zuzeneko bizipen negatiboak LGTBI izateagatik. Horrek modu positiboan harritu ninduen, kirol profesionala oso mundu lehiakor gisa ulertzen bainuen, desberdintasunen ez oso abegikorra, eta bestearekiko edozein desberdintasun lehiaketa-kodeetan makurrarazteko arrazoi izan daitekeelako. Baina bere esperientzien arabera, hori ez zen horrela izan.
Zuzeneko esperientzia negatiborik oso bizi izan ez bazuten ere, LGTBI kolektiboari buruzko beste jarrera negatibo batzuk azaldu zituzten, oro har, orokortasunez, iruzkin homofonoz, barrezka eta abar. Badirudi horretaz ez dela inor libratzen, eta horrek hausnarketa ugari eragin zituen taldeko kide izateari buruz, LGTBI pertsonaren banakako erantzukizunari buruz iruzkin horiei aurre egiteko, horiekiko erantzukizun kolektiboari buruz, erru-sentimenduari buruz, etab. Eztabaida zirraragarria izan zen.
Harritu ninduen beste gauza bat izan zen kirol minoritarioak egiten zituzten hizlariek, hala nola jockeya eta errugbia, esperientzia positiboenak kontatu zituztela, eta gehiengoaren kirola egiten zuen hizlariak, berriz, futbola (hau ere errege kirola bezala deitua), esperientzia negatiboenak. Zenbat eta txikiagoa izan kirola, eta zenbat eta oztopo gehiago izan kirola egiteko, orduan eta zaintza pertsonal gehiago dago kirol horretan. Barruan babesteko modu bat bezala, kanpoan zailtasunak daudenean. Hausnarketa interesgarria, ezta?
Baina ez ziren horiek izan argitara atera ziren gai bakarrak: ezbeharrak gainditzeko beharrezkoa den indar pertsonalaz (edo ahalduntze pertsonalaz) hitz egin zen, kirol munduan LGTBI pertsona gisa aske izateko berdinen arteko laguntzez, emakume izateagatik gehitutako zailtasun ugariez (beste behin ere emakumeak alde negatiboan daude, emakume izateagatik bakarrik), eta abar. Gainera, lortzeko dauden erronkez ere hitz egin zen. Eta zentzu horretan, bi ageri ziren: berdintasuna eta hezkuntza.
Pertsonalki, ez zitzaidan batere harritu bi erronka orokor horiek ateratzea. Izan ere, nahiz eta pertsona horiek ez zuten zuzeneko bizipen negatibo larririk kontatu (eraso fisikoak, adibidez), bizipen negatiboen sare zabal baten berri eman zuten, hala nola taldeko iruzkinak, mofak, bakardadea, erreferenterik eza, balio-judizioak, trabak, beldurrak, errua… Askatasunaren bidean, berdintasunaren bidean, mota guztietako harriak sortzen dituzten jarrerak eta sentimenduak. Eta beste behin ere, argi eta garbi ikusten da hezkuntzaren beharra: Hezkuntza etxean, ikastetxean, eta kasu honetan, kirol klubetan. Horrela bakarrik lortuko da benetako berdintasuna, eta agian egunen batean, utz diezaiogun egun hau ospatzeari, mundu guztia aske izan baitaiteke, edozein dela ere egiten duen kirola.
Ander Iribarren Hualde
Kattalingorriko sexologoa